Even dacht ik dat de titel van dit artikeltje zou moeten luiden: "hoe word je vrijmetselaar".
Die gedachte heb ik laten varen. Met toetreding tot de vrijmetselarij word je geen vrijmetselaar, in feite ben je dat in zeker opzicht al. Je zoekt al naar het mysterie, naar jezelf, naar het Hogere Beginsel in jezelf. Je bent al op pad, maar wilt wellicht je eigen pad vervolgen op de specifieke wijze die de vrijmetselarij te bieden heeft. Je wilt je dan aanmelden bij de vrijmetselarij. Hoe gaat dat? Welke procedure moet je doorlopen?
In dit artikeltje ga ik in op het hoe en waarom van de procedure van aanmelding voor zover voor u - in dit stadium - van belang.
Als vrijmetselaar kunnen alleen mannen ouder dan 18 jaar worden aangenomen. Voor vrouwen zijn er andere vrijmetselaarsordes, zowel gemengde ordes als een orde voor alleen vrouwen.
De procedure van aanmelding tot inwijding duurt ongeveer zes maanden. Soms langer. Een lange periode zult u wellicht zegen. De procedure duurt vrij lang omdat de vrijmetselarij immers geen tennisvereniging is waar je een jaartje lid van word en dan desgewenst naar een andere vereniging of zelfs een andere sportvereniging overstapt. Hoewel je ieder moment je lidmaatschap kunt opzeggen, treed je in beginsel voor een lange periode en vaak zelfs voor het leven, toe tot de vrijmetselarij. Een belangrijke stap die zorgvuldig en afgewogen gezet dient te worden. Van onze kant willen we teleurstelling - voor u en voor ons - voorkomen door zorgvuldig na te gaan of u past binnen de vrijmetselarij, of u in de vrijmetselarij zult kunnen vinden wat u zoekt.
(De hierna vermelde stappen in de procedure kunnen in de praktijk in iets andere volgorde plaatsvinden.)
Zo zult u nadat u zich heeft aangemeld - een gesprek krijgen met twee meester-vrijmetselaren die u behalve nader zullen informeren over de vrijmetselarij, tevens zullen proberen te beoordelen of u bijvoorbeeld voldoende in staat bent tot zelfkennis, of u respect kunt opbrengen voor de mening van anderen en of u voldoende de gevoel hebt voor symbolen en ritualen.
Tevens verwachten wij van u dat u een "vrij man van goede naam bent".
Met "goede naam" wordt zeker niet uw inkomen, opleiding of uw beroep bedoeld, maar wordt bedoeld dat u geen levenswandel hebt die maatschappelijk verwerpelijk is.
Met "vrij man" wordt bedoeld dat u vrij bent van dogma's en open staat voor nieuwe ideeën, nieuwe gezichtspunten. Zou u bijvoorbeeld op dogmatisch wijze een religie aanhangen, dan past u niet binnen de vrijmetselarij. U hebt in dat geval voor uzelf reeds antwoorden en "zoekt" immers niet meer. Zie onze "beginselverklaring".
Tijdens het gesprek krijgt de u een aanvraagformulier en een vragenlijst. De ingevulde vragenlijst dient een eerste beeld te geven van wie u bent en wat uw reden tot aanmelding is.
Na genoemd gesprek stellen beide meester-vrijmetselaren afzonderlijk van elkaar een aanbevelingsbrief op en geven die aan hun Voorzittend Meester. Deze kan, na ook zelf met u gesproken te hebben, de voorzitter van de Commissie van Onderzoek verzoeken hem te adviseren over uw aangevraagde lidmaatschap.
Tegelijkertijd tijd worden de personalia en de naam van de loge waar u zich heeft aangemeld, doorgegeven aan het secretariaat van de Orde in Den Haag. Uw gegevens worden dan op een kandidatenlijst gezet, welke lijst wordt toegezonden aan alle onder de Orde vallende loges. De lijst wordt in alle loges op de eerstvolgende bijeenkomst voorgelezen en door de Voorzittend Meester afgesloten met de vraag of iemand de kandidaat kent en informatie heeft die van belang kan zijn voor de beoordeling van de kandidatuur.
De voorzitter van de Commissie van Onderzoek (bestaande uit ongeveer vijf leden) start het onderzoek door u te verzoeken uw levensloop op papier te zetten, waaruit uw opvoeding en geestelijke ontwikkeling zou moeten blijken.Het gaat er hier om een beeld van u te krijgen. Als vanzelfsprekend wordt, zeker bij jonge mensen, niet verwacht dat zij ver zijn in hun geestelijke ontwikkeling. Sterker nog, wij nemen elkaar niet de maat en ook bij u niet. Het gaat er voornamelijk om in te schatten of u "zoekende" bent en binnen de vrijmetselarij aan uw (verdere) geestelijke ontwikkeling kan en wil werken.
Daarnaast kan de voorzitter van de commissie u verzoeken één of twee referenties op te geven.
De Commissie van Onderzoek zal in het logegebouw een gesprek met u voeren. Dit gesprek heeft niet het karakter van een soort examen. Het is een gesprek op basis van gelijkwaardigheid met u waarbij - het zij nogmaals gezegd - nagegaan wordt van beide kanten of u past binnen de vrijmetselarij en wel om teleurstellingen te voorkomen. Een dergelijk gesprek in gemoedelijke sfeer duurt ongeveer anderhalf uur.
De commissie zal vervolgens de Voorzittend Meester adviseren over uw aanmelding. De Voorzittend Meester zal de aanmelding met het advies van de commissie ter besluitvorming voorleggen aan de meesters van de loge.
Het positieve besluit door de meesters van de loge wordt met de nodige documenten toegezonden naar het secretariaat van de Orde. Na akkoord van de Orde zal er een afspraak met u gemaakt worden over het moment van uw inwijding tot Leerling Vrijmetselaar. Het is dan mij en mijn broeders een grote eer u te mogen inwijden en u een prachtige avond te bezorgen. Daarmee is de procedure beëindigd en hebben wij u als onze nieuwe broeder opgenomen in onze, de wereld omspannende, broederketen.
Pim Vos
