Overzeese broederschap

door: Pim Vos

Vrijmetselarij Suriname

Willem Meijer, Grootmeester

Onlangs zijn wij bevoordeeld met hoog bezoek van tien dagen uit Nederland: de Grootmeester van de Nederlandse Orde van Vrijmetselaren (Willem Meijer), zijn echtgenote (Emmy) en de Grootsecretaris (Dick Vogelaar). De Surinaamse loges en diverse andere loges buiten Nederland, maken deel uit van de Nederlandse Orde.
Alle aanleiding voor een terugblik op het bezoek in huiselijke sfeer onder het genot van een koel Parbo'tje, saté en de overheerlijke baka bana van mijn vrouw Ilse.



Grootmeester, U bent dinsdag 19 januari jl. in Suriname aangekomen met uw vrouw voor een bezoek aan de drie Surinaamse loges en de Surinaamse Provinciale Grootloge. Vier jaar geleden hebben wij u ook mogen begroeten. U kwam toen met ons meevieren dat de Surinaamse vrijmetselarij 250 jaar bestond. Wat was ditmaal de reden van uw bezoek?

Grootmeester: “Het was al tijden mijn plan om ook in mijn tweede termijn (2013 – 2016) “de West” te bezoeken, en dat is er – met enige vertraging – begin 2016 van gekomen. Doel: het verstevigen en benadrukken van de banden tussen Nederland/Den Haag en de provinciale grootloges in het Caribische en in Suriname.”

Heeft uw bezoek aan Suriname aan het doel beantwoord?

Grootmeester: “Ik denk van wel. De persoonlijke contacten met de broeders in Paramaribo heb ik als heel prettig ervaren, en voor de gastvrijheid heb ik niets dan lof. Opnieuw had ik het gevoel dat Suriname en Nederland nauw verbonden zijn, door taal en geschiedenis … en ook door een vergelijkbare kijk op de wereld. Al kan ik met enige goede wil ook best een lijstje met verschillen produceren. Maar op de een of andere manier lijken die – zeker i.v.m. vrijmetselaren – ondergeschikt.
Net als vier jaar geleden vond ik de gesprekken met de Surinaamse medebroeders heel open en direct … zoals je van vrijmetselaren onderling mag verwachten, zullen sommigen zeggen. Natuurlijk, maar geheel vanzelfsprekend is het ook weer niet.”  


Dit jaar treedt u af als Grootmeester. U hebt dan twee maal drie jaar als Grootmeester leiding en richting gegeven  aan de Orde waaronder contacten onderhouden met de Surinaamse vrijmetselarij. Hoe kijkt u terug op de samenwerking met Suriname?

Grootmeester: “Over de ‘nabijheid’ van de Surinaamse broeders heb ik hiervoor al iets gezegd. Zes jaar geleden vroeg ik me in stilte wel eens af “Waarom blijven de broeders in Paramaribo toch zo gesteld op het handhaven van de band met Nederland?” Al na mijn bezoek in 2011 begreep ik al dat die ‘aanhankelijkheid’ meer inhoudt dan conventie en organisatorisch gemak: gevoelsmatige samenhang, ongeacht de staatkundige zelfstandigheid. De samenwerking verloopt naar mijn idee soepel, omdat beide kanten zich bewust lijken van de nodige taakverdeling. “

Zult u uw reisjes naar ons niet een klein beetje gaan missen?

Grootmeester: “Het was me nog niet duidelijk dat mijn aftreden zou moeten impliceren dat ik als ambteloze broeder Suriname niet meer zou kunnen bezoeken. Dus: houdt serieus rekening met de mogelijkheid dat ik weer eens aanklop als visiteur in Paramaribo!
Ik zal dan wel meer op mijn hoede zijn … één lanspuntslang tussen mijn voeten was voor jaren voldoende en opnieuw een landing-met-klapband op “Zorg en Hoop” lijkt me ook niks. De naam van het vliegveld had ons natuurlijk aan het denken moeten zetten”. 
 

Emmy, fijn dat u met uw man meegekomen bent om ons te bezoeken en, neem ik aan, om ons prachtige land een beetje te leren kennen. U heeft uw man wel diverse malen moeten missen omdat hij een druk programma had. Maar ik heb begrepen dat een aantal vrouwen van vrijmetselaren voor u op die momenten ook een programma hadden. Wat hebben ze u laten zien en wat vond u er van?

Even een onderonsje

Emmy: “Ook voor mij was de tweede reis naar Suriname schitterend. Het voelde allemaal heel ‘vertrouwd’ aan: ’s avonds landen op Zanderij, het verblijf in Torarica, de trip naar het binnenland … en vooral – last but not least – de gastvrijheid waarmee we zijn ontvangen! De VVVVV-dames hebben ervoor gezorgd dat ik me in Paramaribo een heel welkome gast heb gevoeld, en dat ik me een betere voorstelling van het dagelijkse bestaan in Suriname kan maken dan me als ‘gewone toerist’ ooit zou zijn gelukt. En de Vlindertuin en de Biofarm staan in mijn geheugen geprent.

Voor u is dit bezoek aan Suriname nieuw. Wat zijn uw eerste indrukken van dit land?

Grootsecretaris: “Suriname is een prachtig land. Direct na aankomst hadden we een vijfdaagse privé trip gepland naar Palumeu in het Zuiden van Suriname; een ervaring op zich om zo relatief laag over het land te kunnen vliegen en te zien wat ik vroeger op school leerde, b.v. over de bauxietmijnen en de enorme regenwouden.
In het indianendorpje ook kennisgemaakt mogen maken met de Zika-mug, drie dagen ziek geweest en daarna weer gewoon verder, ook weer niet zo’n drama. De pers maakt er vermoedelijk meer van dan dat het in werkelijkheid is. Wel is het er vermoedelijk de oorzaak van dat het pijl en boog schieten wat aan de matige kant was. Normaal ben ik daar in Nederland immers veel beter in ;).
Wat mij verder opviel in Paramaribo is dat de chauffeurs zo vriendelijk zijn. Bij een poging tot oversteken wordt bijna altijd gestopt en als men niet stopt, b.v. omdat ik te snel wil oversteken, wordt toch nog even snel een  “sorry” door het raampje geroepen. Toen ik dit verhaal in de Loge vertelde brak er een daverend gelach los. Kennelijk is dit geen gebruik in Paramaribo; ik heb het echter écht zo ervaren.
Wat echter wel een minpuntje is in (met name Paramaribo) Suriname is dat het verkeer steevast van de verkeerde kant komt. Wellicht mag ik jullie adviseren dat eens te veranderen, rechts bijvoorbeeld. In Nederland doen we niet anders en het bevalt ons prima!

Wat mij ook is opgevallen is de gastvrijheid van de broeders, aan alles is gedacht en men heeft alles in het werk gesteld om het voor ons zo mooi en makkelijk mogelijk te maken. Ik was daar echt van onder de indruk. En natuurlijk ook het eten !! Nergens zo lekker gegeten als in Suriname, of het nu een gewoon straattentje was of in een luxe restaurant; het was overal overheerlijk. Mijn diëtiste denkt daar wat anders over, maar wij kunnen op dat punt best van mening verschillen.”

Voor ons bent u nieuw. Dat wil zeggen dat u nog maar pas benoemd bent tot Grootsecretaris van het Hoofdbestuur. Voor beide kanten is uw bezoek dus een prachtig moment om kennis te maken. U heeft e-mailadressen met de secretarissen van de Surinaamse loges uitgewisseld?

Grootsecretaris: “Tja, dat is nu natuurlijk weer het grote voordeel van het “Grootsecretaris” zijn, ik -en dan bedoel ik natuurlijk de orde- heb n.l. al die e-mailadressen al. En alle leden hebben mijn email adres, als het goed is?
Het grote voordeel van zo’n bezoek is echter dat je nu weet met wie je mailt en wat de problemen zijn die er spelen. Het maakt de gesprekken een stuk makkelijker. Nu hoop ik natuurlijk ook weer niet dat iedereen in de email klimt en gaat mailen.”


De Surinaamse vrijmetselarij maakt al ruim 250 jaar deel uit van de Nederlandse Orde en heeft daarbinnen de status van Provincie. Wat houdt die status in en wat vindt u daarvan?

Grootsecretaris: “Die status houdt in dat de ‘provincie’ een eigen bestuur heeft, thans onder Br:. Rob Buth in de functie van Prov. Grootmeester. Daarnaast zijn er nog een aantal andere functies die ongeveer gelijk lopen met de Nederlandse functies. Het voordeel er van is dat veel werk uit handen genomen wordt door die regio. Dat maakt het voor ons een stuk makkelijker in het dagelijkse werk.
Aan de andere kant lijkt het mij ook wel weer een logisch gevolg. Wij in Nederland kennen immers de ‘couleur locale’ in het geheel niet. Wie zijn wij om daarover te oordelen. Dat moet je aan mensen overlaten die die ‘couleur locale’ kennen en weten hoe ze daar mee om moeten gaan.
Stel je voor dat bij ieder probleem een delegatie uit Nederland moet komen om dat op te lossen. Zonder dat we op de hoogte zijn van de ‘ins’ en ‘outs’. Nee dat wordt veel te ingewikkeld, ik heb al de grootste moeite om veilig over te steken in Paramaribo. Dat wordt natuurlijk anders als jullie stoppen met dat links rijden in het verkeer!
Nu zult u vragen hoe dat dan in Aruba zit? Tja, lastige vraag nu ineens zo op het laatst, het ging net zo lekker. Aruba kent een beperkt aantal loges en zij hebben een logevertegenwoordiger in Nederland die de ‘couleur locale’ weer wel kent. Die inderdaad af en toe op en neer reist en de hete kolen voor ons uit het vuur haalt. Vaak is dat ook een ex eiland bewoner. Het contact is daar dus ook heel nauw mee.
Kortom: er is voor beide opties iets te zeggen. Een bekend Nederlands voetballer (Johan Cruijff) heeft ooit eens gezegd: “ieder voordeel heb ze nadeel”. Ik denk dat hij daarmee ook wel een beetje het gelijk aan zijn kant heeft.”


Uw bezoek aan Suriname loopt nu ten einde. Heeft u van de Surinaamse loges nog een tas vol met huiswerk meegekregen? 

Grootsecretaris: “Dat huiswerk valt eigenlijk reuze mee. De vragen die gesteld werden konden redelijkerwijs opgelost worden. De wat lastiger vragen werden wel herkend, die worden immers in Nederland ook gesteld. En bijna altijd gaat dat dan over geld. Terwijl de antwoorden dan ook, net als in Nederland bijna altijd negatief zijn. Helaas maar het is niet anders.”

Grootmeester: ”Als Grootmeester had ik een beetje de ondankbare taak om ook als ‘schaduw’-penningmeester sommige vragen te moeten beantwoorden. Als Amsterdamse broeder zag ik overeenkomsten tussen de huisvestingsproblematiek in de Vondelstraat en die in Paramaribo. Ook in Amsterdam was sprake van een logegebouw dat voor de broeders qua exploitatie de draagkracht te boven ging. De uitkomst van vele jaren steggelen is geweest dat één van de panden is afgestoten en dat met de opbrengst het tweede pand fraai is gerenoveerd. Misschien is een dergelijke oplossing ook in Paramaribo denkbaar.”


Mag ik jullie hartelijk danken voor dit interview en ik weet zeker dat ik namens al mijn Surinaamse broeders (en Zusters) spreek als ik zeg dat jullie een volgende keer, in welke hoedanigheid ook, weer van harte welkom zijn. Ik zal dan van te voren het Surinaamse Verkeersreglement toesturen :) .

Goede reis en behouden thuiskomst.

Staat daar whisky op tafel?